بدغذایی در کودکان یکی از مشکلات شایع دوران کودکی است که می‌تواند باعث نگرانی والدین شود. بدغذایی به معنای عدم تمایل به خوردن غذاهای سالم و ترجیح غذاهای ناسالم و پرکالری است که می‌تواند منجر به کمبود مواد مغذی در بدن کودک شود و عواقبی مانند سوءتغذیه، کاهش رشد و نمو، ضعف سیستم ایمنی و افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های مختلف را به همراه داشته باشد.
دلایل اساسی بدغذایی در کودکان:
دلایل مختلفی می‌تواند باعث بدغذایی در کودکان شود. برخی از این دلایل عبارتند از:
- عوامل طبیعی
برخی از کودکان به طور طبیعی اشتهای کمتری نسبت به سایر کودکان دارند. این امر می‌تواند به دلیل عوامل ژنتیکی یا فیزیولوژیکی باشد.
- عوامل محیطی
عوامل محیطی مانند نحوه تغذیه کودک در دوران نوزادی و شیرخوارگی، عادات غذایی والدین و خواهر و برادران، و همچنین محیط اطراف کودک در زمان غذا خوردن می‌تواند در بروز بدغذایی نقش داشته باشد.
- عوامل روانی
عوامل روانی مانند استرس، اضطراب، افسردگی، و همچنین رفتارهای والدین مانند اصرار بیش از حد برای غذا خوردن می‌تواند باعث بدغذایی در کودکان شود.
از دلایل دیگر شامل:
- مشکلات گوارشی یا حساسیت به برخی از مواد غذایی یا روش‌های پخت خاص
- ناهماهنگی و بی‌نظمی در زمان غذا
- عصبانیت و پرخاشگری والدین و افزایش مقاومت و لجبازی کودک
- بیماری‌های جسمی و عفونت‌ها
- استرس و تنش در خانه
- نیاز به جلب توجه والدین
- تقلید از دیگران به‌ویژه در رابطه با رژیم و نگرانی از افزایش وزن
- بازیگوشی و کنجکاوی کودک به‌ویژه در کودکان بیش فعال
- بی‌علاقگی به طعم یا بوی خاص برخی از غذاها
راهکارهایی برای مواجهه با بدغذایی کودکان:
برای مواجهه با بدغذایی در کودکان، والدین می‌توانند از راهکارهای زیر استفاده کنند:
- زمان‌بندی منظم برای غذا داشته باشید.
کودکان نیاز به نظم و ترتیب در برنامه غذایی خود دارند. سعی کنید وعده‌های غذایی و میان‌وعده‌های کودک را در زمان‌های مشخصی از روز سرو کنید.
- کودک را مجبور به غذا خوردن نکنید.
اصرار بیش از حد برای غذا خوردن می‌تواند باعث بدغذایی بیشتر کودک شود. به کودک اجازه دهید تا تا زمانی که گرسنه است غذا بخورد.
- تنوع غذایی را در برنامه غذایی کودک بگنجانید.
کودکان به طور طبیعی تمایل دارند غذاهای جدید را امتحان کنند. سعی کنید غذاهای متنوعی را به کودک خود معرفی کنید.
- کودک را در تهیه غذا مشارکت دهید.
کودکان تمایل بیشتری به خوردن غذاهایی دارند که در تهیه آن‌ها مشارکت داشته باشند. به کودک خود اجازه دهید تا در تهیه غذا کمک کند.
- محیط غذا خوردن را آرام و لذت‌بخش کنید.
کودکان در محیطی آرام و لذت‌بخش تمایل بیشتری به غذا خوردن دارند. سعی کنید هنگام غذا خوردن تلویزیون و سایر وسایل الکترونیکی را خاموش کنید و با کودک خود صحبت کنید.
- کودک را تحسین کنید.
زمانی که کودک غذای سالم می‌خورد، او را تحسین کنید. این کار باعث می‌شود تا کودک احساس کند که رفتارش درست است.
در صورت تشدید بدغذایی و نگرانی، بهتر است با یک متخصص تغذیه یا روانشناس کودک مشورت کنید.
نکات مهم در مواجهه با بدغذایی کودکان:
- صبر و حوصله داشته باشید:
تغییر عادات غذایی کودکان زمان‌بر است. بنابراین، صبور باشید و به کودک خود فرصت دهید تا به تدریج عادات غذایی خود را تغییر دهد.
- مثبت باشید:
کودک خود را تحت فشار قرار ندهید. سعی کنید با مثبت‌اندیشی و تشویق، کودک خود را به خوردن غذاهای سالم ترغیب کنید.
- نمونه باشید:
کودکان از والدین خود الگوبرداری می‌کنند. بنابراین، سعی کنید شما نیز الگوهای غذایی سالمی داشته باشید.
نقش والدین در اختلال بدغذایی در کودک:
برخورد نامناسب والدین و اجبار هنگام غذا به کودک موجب لجبازی و تنفر او از غذا می‌شود و این امر موجب تشدید شدن بدغذایی کودکان می شود. اما پیش از هر چیز برای تغذیه مناسب باید دید که کودک در چه مرحله رشدی قرار دارد، سپس با استفاده از راهکارهای زیر به دنبال رفع اختلال بدغذایی در کودکان بود.
کودکی که دچار خستگی، کلافگی، بیماری، روحیه ضعیف، حواس پرتی و فشار بیش از حد والدین است؛ نمی تواندغذای زیادی بخورد یا اصلا میل به غذا ندارد. والدین نباید بگذارند کودک حس کند که غذا نمی خواهد یا اختلال بد غذایی کودکان را تجربه کند. اگر اختلال بدغذایی کودک تا حدی پیش رفت که او را دچار بیماری و ضعف بدنی کرد باید حتما به پزشک مراجعه کنید و برای درمان کودک خود اقدام فرمایید.
نتیجه گیری:
بدغذایی کودک یکی از معضلات خودساخته والدین است که البته کودک بدغذا بیشتر حاصل تربیت والدین است تا عادت بدغذایی خود. غذا نخوردن کودک قطعا آثار نامطلوبی در رشد جسمی کودک خواهد داشت. بنابراین بهترین راه حل، پیشگیری از ایجاد عادت بد غذایی کودکان به کمک رفتار های سازنده والدین می باشد. با رعایت نظم در زمان بندی غذایی، ایجاد محیط آرام جهت سرو غذا، تزئین غذا و احترام به سلیقه کودک می توان بر مشکل بدغذایی کودک و غذا نخوردن کودکان غلبه نمود.
مجموعه دانشگاه کوچک به عنوان بهترین مهدکودک در اصفهان با دارا بودن محیطی شاد و علمی، با استفاده از پژوهش های روان شناسی و مشاوره جهت پرورش کودک بر اساس تقویت هوش های نه گانه در خدمت شما عزیزان می باشد و هدف این مجموعه پرورش کودکانی شاد با هویت تحصیلی موفق است.
