بیش‌فعالی یا اختلال نقص توجه و بیش‌فعالی (ADHD) یک اختلال عصبی-رشدی شایع است که معمولاً در دوران کودکی شروع میشود و می‌تواند تا بزرگسالی ادامه یابد. این اختلال بر توانایی کودک در توجه، کنترل تکانه‌ها و میزان فعالیت بدنی‌اش تأثیر میگذارد.
هر کجا میروید کودک یک جا بند نمی شود. مدام وسط حرف دیگران میپرد و نوبت بازی را رعایت نمیکند.شاید نزدیکان، دوستان یا آشنایانتان به بیش فعال بودن او مشکوک شده باشند و از شما خواسته باشند وی را نزد روانشناس یا روانپزشک ببرید.
اما آیا واقعأ فرزندتان مبتلا به اختلال بیش فعالی-نقص توجه است یا این رفتارها صرفأ یک ویژگی رفتاری مثل شیطنت است؟بیابید با این اختلال آشنا شویم.
علائم بیش‌فعالی
علائم بیش‌فعالی به طور کلی به سه دسته اصلی تقسیم می‌شوند، هرچند که ممکن است یک کودک تمام این علائم را نداشته باشد. این علائم باید حداقل به مدت شش ماه ادامه داشته باشند و در دو یا چند محیط مختلف (مثلاً در خانه و مدرسه) مشاهده شوند.
۱. بی‌توجهی (Inattention) 🧐
این علائم مربوط به ناتوانی در تمرکز و توجه هستند:
* ناتوانی در تمرکز: کودک در توجه به جزئیات یا انجام کارهای مدرسه و بازیها مشکل دارد.
* مشکل در پیروی از دستورالعمل‌ها: اغلب نمیتواند دستورالعمل‌ها را تا انتها دنبال کند و کارهایش را نیمه‌کاره رها میکند.
* سازماندهی ضعیف: در سازماندهی تکالیف، وسایل و زمان خود مشکل دارد.
* فراموشکاری: به راحتی اشیا را گم میکند و کارهای روزمره را فراموش میکند.
* حواس‌پرتی آسان: به سادگی با محرک‌های بیرونی حواسش پرت میشود.
۲. بیش‌فعالی (Hyperactivity) 🤸
این علائم شامل فعالیت بدنی بیش از حد هستند:
* بی‌قراری: نمیتواند برای مدت طولانی در یک جا آرام بنشیند و دائم وول می‌خورد.
* دویدن و بالا رفتن از اشیا: در موقعیت‌هایی که نامناسب است (مثلاً در کلاس درس)، می‌دود یا از دیوار و اشیا بالا می‌رود.
* پرتحرکی: به طور مداوم در حال حرکت است و به نظر می‌رسد که موتور درونی دارد.
* صحبت کردن زیاد: به صورت افراطی و بدون وقفه صحبت میکند.
۳. تکانشگری (Impulsivity) impulsiveness
این علائم مربوط به رفتارهای تکانشی و بدون فکر هستند:
* پاسخ‌های عجولانه: قبل از پایان سوال، پاسخ میدهد.
* مشکل در انتظار نوبت: نمیتواند نوبتش را در بازیها یا مکالمه‌ها رعایت کند.
* قطع کردن صحبت دیگران: اغلب در مکالمات یا بازیها میپرد و صحبت دیگران را قطع میکند.
دیگر علائم این مشکل:
- نمیتواند یک جا آرام بشیند، مدام در جایش جا به جا شده و با دستها و پاهایش بازی میکند.
- تکالیف خود را انجام نمیدهد و به طور کلی در انجام کارهایی که به او سپرده میشود ناتوان است.
- اغلب وسایل خود را گم میکند.
- در بازیها نوبتش را رعایت نمیکند و نمیتواند منتظر نوبت بماند.
- اغلب نمیتواند بر جزئیات تمرکز کند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟ 🩺
اگر علائم بالا به صورت مداوم مشاهده می‌شوند و بر زندگی کودک در مدرسه، خانه و روابط اجتماعی او تأثیر منفی می‌گذارند، مشورت با یک پزشک، روانشناس یا متخصص اعصاب و روان کودکان ضروری است. تشخیص دقیق توسط متخصص صورت می‌گیرد و بر اساس آن، برنامه درمانی مناسبی شامل رفتاردرمانی، آموزش والدین و در صورت لزوم، دارو درمانی آغاز میشود.
اهمیت تشخیص به موقع اختلال و درمان آن
- این کودکان به دلیل مشکل در تمرکز افت تحصیلی زیادی دارند یا اصلأ نمیتوانند پیشرفت تحصیلی داشته باشند. و این امر بر اعتماد به نفس و عزت نفس آنان تأثیری منفی میگذارد.
- به دلیل رفتارهای خطرناک، زیاد حرف زدن، زیاد حرکت کردن و رعایت نکردن دستورات یا نوبت بازی ها، اطرافیان از والدین گرفته تا دوستان، معلمین و دیگر افراد اجتماع واکنش هایی منفی به آنان نشان میدهند.
- این موارد باعث ایجاد احساس بیکفایتی و عدم دوست داشتن به کودک میدهد و ممکن است در پاسخ آن از مدرسه،اجتماع و خانواده متنفر گردد.
- ممکن است به دلیل ناامیدی از توانمندی خود و ترس از واکنش دیگران علائق خود را پیگیری نکند و تا بزرگسالی موفقیت چندانی به دست نیاورد که این امر منجر به کاهش اعتماد به نفس بیشتر میشود .
مجموعه دانشگاه کوچک به عنوان بهترین پیش دبستانی در اصفهان با دارا بودن محیطی شاد و علمی، با استفاده از پژوهش های روان شناسی و مشاوره جهت پرورش کودک بر اساس تقویت هوش های نه گانه در خدمت شما عزیزان می باشد و هدف این مجموعه پرورش کودکانی شاد با هویت تحصیلی موفق است.
