
درک مفهوم زیر و رو یکی از مهارتهای مهم شناختی است که کودکان در سالهای پیش از دبستان کسب میکنند. این مفاهیم نه تنها در زندگی روزمره کاربرد دارند، بلکه پایهای برای دروس ریاضی و علوم در آینده هستند. این مقاله فعالیتهای ساده و جذابی را برای آموزش این مفاهیم ارائه میدهد.
اهداف آموزشی
- درک مفهوم رو (روی سطح، بالا)
- درک مفهوم زیر (زیر سطح، پایین)
- افزایش دقت مشاهده و توجه
- تقویت هماهنگی چشم و دست
- تقویت مهارتهای شنیداری و گفتاری
فعالیتهای عملی برای آموزش مفهوم زیر و رو
فعالیت ۱: بازی با اسباببازیها
وسائل: جعبه، توپ، ماشین اسباببازی، عروسک
روش اجرا:
1. از کودک بخواهید توپ را روی جعبه قرار دهد.
2. سپس از او بخواهید ماشین را زیر جعبه قرار دهد.
3. این کار را با اشیاء مختلف تکرار کنید و از کودک بخواهید دستورالعملهای مشابه را اجرا کند.
فعالیت ۲: بازی با خمیر بازی
وسائل: خمیر بازی در رنگهای مختلف
روش اجرا:
1. از کودک بخواهید با خمیر یک تخت مسطح درست کند.
2. سپس از او بخواهید یک توپ کوچک خمیری درست کند و آن را روی تخت قرار دهد.
3. حالا از کودک بخواهید توپ دیگری درست کند و آن را زیر تخت قرار دهد.
فعالیت ۳: آهنگ و حرکت
یک آهنگ ساده با این مضمون بسازید:
“اگر میخواهی بازی کنی، دستت رو میبری بالای سر
اگر میخواهی بازی کنی، دستت رو میبری زیر پا”
از کودکان بخواهید با آهنگ حرکت کنند و موقعیتهای رو و زیر را با بدن خود نشان دهند.
فعالیت ۴: داستانگویی
داستان کوتاهی درباره یک گنج که زیر شنها پنهان شده یا پرندهای که روی شاخه نشسته، تعریف کنید. از کودکان بخواهید بخشهای مختلف داستان را با اشاره به موقعیت زیر و رو تکمیل کنند.
فعالیت ۵: کاردستی مفهومی
وسائل: کاغذ رنگی، چسب، قیچی (با نظارت بزرگسالان)
روش اجرا:
1. از کودک بخواهید یک درخت روی کاغذ بکشد.
2. یک پرنده از کاغذ رنگی ببرد و آن را روی درخت بچسباند.
3. یک سنجاب از کاغذ رنگی ببرد و آن را زیر درخت بچسباند.

نکات مهم برای مربیان و والدین
1. مفاهیم را در موقعیتهای مختلف روزمره تکرار کنید. (لیوان رو میز هست، کفشها زیر تخت هستند)
2. از جملات کوتاه و واضح استفاده کنید.
3. کودکان را برای تلاش و موفقیتها تشویق کنید.
4. هر کودک با سرعت خودش یاد میگیرد.
5. هنگام مرتب کردن اتاق، پوشیدن لباس یا بازی، از این مفاهیم استفاده کنید.
ارزیابی یادگیری مفهوم زیر و رو
برای اطمینان از درک کودکان، میتوانید:
- از آنها بخواهید دستورالعملهای ساده شامل زیر و رو را اجرا کنند.
- تصاویری را به آنها نشان دهید و بخواهید موقعیت اجسام را توصیف کنند.
- در حین بازی، سوالات ساده درباره موقعیت اشیاء بپرسید.
نتیجهگیری
آموزش مفاهیم فضایی مانند زیر و رو به کودکان پیشدبستانی، نه تنها باعث تقویت مهارتهای شناختی آنها میشود، بلکه پایهای برای یادگیری مفاهیم پیچیدهتر در آینده ایجاد میکند. با استفاده از بازی، داستان و فعالیتهای عملی میتوان این آموزشها را به تجربهای لذتبخش و مؤثر تبدیل کرد.
مجموعه دانشگاه کوچک به عنوان بهترین پیش دبستانی در اصفهان با دارا بودن محیطی شاد و علمی، پژوهش های روان شناسی و مشاوره جهت پرورش کودک بر اساس تقویت هوش، آموزش های بازی محور و مناسب در خدمت شما می باشد و هدف مجموعه پرورش کودکانی شاد با هویت تحصیلی موفق است.