تیک عصبی در کودکان به حرکات یا صداهای غیرارادی، ناگهانی و تکراری گفته می‌شود که معمولاً از سنین ۳ تا ۹ سالگی شروع شده و این تیک‌ها اغلب در پسران شایع‌تر از دختران است و در بسیاری از موارد خودبه‌خود و بدون درمان از بین می‌روند. با این حال، اگه تیک‌ها شدید، مزمن یا همراه با مشکلات دیگه باشند، باید پیگیری و درمان شوند.

علت تیک عصبی

علت دقیق تیک عصبی به طور کامل مشخص نیست، اما ترکیبی از عوامل ژنتیکی، عصبی و محیطی در بروز آن نقش دارند. این عوامل عبارت‌اند از:

•  عوامل ژنتیکی:

تیک‌ها اغلب ریشه ژنتیکی دارند و اگه یکی از اعضای خانواده، به خصوص والدین، تیک یا اختلالات مشابه داشته باشند، احتمال بروز آن در کودک بیشتر است.

• اختلالات عصبی:

تیک‌ها می‌توانند با تغییرات در بخش‌هایی از مغز که حرکت را کنترل می‌کنند، مرتبط و در برخی موارد، تیک‌ها با اختلالات دیگر مثل بیش‌فعالی (ADHD)، اختلال وسواس فکری-اجباری (OCD) و اضطراب همزمان هستند.

• عوامل محیطی و روانی:

استرس، اضطراب و خستگی می‌تواند شدت تیک‌ها رد افزایش دهد. محیط‌های پرتنش، کمبود خواب و حتی مصرف برخی داروها هم می‌تواند در بروز یا تشدید تیک‌ها نقش داشته باشند.

•  عفونت‌ها:

برخی از عفونت‌ها، به‌ویژه عفونت‌های استرپتوکوکی در کودکان، می‌توانند باعث بروز ناگهانی تیک شوند.

انواع تیک عصبی

تیک‌ها به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند:

تیک‌های حرکتی و تیک‌های صوتی

هر کدوم از این دسته‌ها می‌توانند ساده یا پیچیده باشند.

• تیک‌های حرکتی

این تیک‌ها شامل حرکات ناگهانی عضلات بدن هستند.
* ساده: مثل پلک زدن، بالا انداختن شانه، تکان دادن سر و جمع کردن پره‌های بینی.
* پیچیده: مثل لمس افراد یا اشیاء، پریدن یا تقلید حرکات دیگران.

• تیک‌های صوتی

این تیک‌ها صداهای غیرارادی هستند.
* ساده: مثل صاف کردن گلو، سرفه، بالا کشیدن بینی و غرغر کردن.
* پیچیده: مثل تکرار کلمات و عبارات، داد زدن یا استفاده از کلمات نامناسب (کوپرولالیا).

• سندرم تورت

یک اختلال مزمن هست که در آن کودک حداقل یک تیک صوتی و چند تیک حرکتی را به طور همزمان و برای مدت بیش از یک سال تجربه می‌کند.

درمان تیک عصبی

برای درمان تیک عصبی، ابتدا باید به پزشک یا روانشناس متخصص اطفال مراجعه کرد تا نوع و شدت تیک مشخص شود. روش‌های درمان شامل موارد زیر می‌شوند:

• آموزش و مدیریت محیط
• ایجاد محیطی آرام و بدون استرس

کاهش تنش‌های خانوادگی و مدرسه‌ای.

• بی‌توجهی به تیک

والدین نباید به تیک کودک حساسیت نشون بدن یا او را سرزنش کنند زیرا این کار باعث تشدید تیک می‌شود.

• تقویت سبک زندگی سالم

خواب کافی، تغذیه مناسب و فعالیت بدنی منظم می‌تونه به بهبود وضعیت کمک کنه.

• رفتاردرمانی
• درمان شناختی-رفتاری (CBT)

این روش به کودک کمک می‌کند تا با یادگیری تکنیک‌هایی مثل بازآموزی عادت (عوض کردن تیک با یک حرکت جایگزین) تیک‌ها را مدیریت کند.

• دارودرمانی

در موارد شدید و مزمن، پزشک ممکنه داروهایی را برای کنترل تیک‌ها تجویز کند. این داروها معمولاً تحت نظارت دقیق متخصص مصرف می‌شوند.

• مشاوره و حمایت روانی

حمایت والدین و اطرافیان از کودک و مراجعه به مشاور می‌تواند اعتماد به نفس کودک را افزایش و به او در مقابله با چالش‌های تیک کمک کند.

زمان مراجعه به پزشک

اگر تیک‌ها فقط گاهی اتفاق بیفتند و خیلی خفیف باشند، معمولاً جای نگرانی نیست اما در حالت های زیر حتماً با پزشک مشورت کنید:

1.  اگر مدت زمان آن بیش از یک سال باشد و خوب نشود نیاز به بررسی جدی‌تری دارد.
2.  اگر بر روی زندگی اجتماعی شما تاثیر منفی گذاشته شود مثل مسخره شما توسط دیگران یا دوری از جمع.
3. تیک‌ها اگر موجب درد، کبودی یا آسیب بدنی شوند باید حتماً پیگیری پزشکی انجام شود.

مجموعه دانشگاه کوچک به عنوان بهترین مهدکودک در اصفهان با دارا بودن محیطی شاد و علمی، با استفاده از پژوهش های روان شناسی و مشاوره جهت پرورش کودک بر اساس تقویت هوش های نه گانه در خدمت شما عزیزان می باشد و هدف این مجموعه پرورش کودکانی شاد با هویت تحصیلی موفق است.