تا جایی که به یاد داریم می دانیم تمام ارتباط ما با محیط اطراف خود از طریق حواس پنجگانه صورت میگیرد بدین صورت که همه ما شنیدن، دیدن، بوییدن، لمس کردن و چشیدن را به عنوان توانمندیهایی ارزشمند به حساب می آوریم و از طرق مختلف می توان این حواس را تقویت و پرورش داد.
معرفی انواع حس های پنجگانه:
حس بینایی:
برای آموزش حس بینایی (یکی از حواس پنجگانه) می توان با مطرح کردن چند سوال شروع کنیم:
به طور مثال بچه ها برای خواندن کتاب یا تماشای تلویزیون نیاز به چه عضوی از بدن داریم. حس بینایی توسط چشم ها انجام می شود. ما با چشم هایمان اطراف خود را می بینیم. افراد نابینا از حس بینایی برخوردار نیستند. آنها نوشته های کتاب خود را با خط برجسته توسط حس لامسه درک می کنند. افراد نابینا عصای سفیدی دارند که برای راه رفتن از آن استفاده می کنند . بعضی افراد چشمان ضعیفی دارند و این افراد برای اینکه بهتر ببینند از عینک استفاده می کنند. برای محافظت از چشم ها نباید وسایل نوک تیز را نزدیک چشم ها ببریم .برای دیدن تلویزیون فاصله ی مناسب را رعایت کنیم . در روز های آفتابی از عینک آفتابی استفاده کنیم. برای آنها توضیح دهیم عقاب حس بینایی قوی دارد. شغل رانندگی حس بینایی قوی نیازدارد.
ورزش تیر اندازی نیاز به حس بینایی قوی دارد.
حس شنوایی:
برای آموزش حس شنوایی از یک بازی ساده شروع کنیم به این صورت که یکی از بچه ها محیط کلاس را بادقت ببیند سپس از کلاس بیرون برود و یکی از وسایل کلاس را جابه جا کنیم و پس از ورود به کلاس شروع به حرکت کند و ما با خودکاربه میزضربه بزنیم به این صورت که هر چقدر به جسم جا به جا شده نزدیک می شود صدای ضربه های ما بیشتر و قوی تر شود. سپس یک ضبط صوت به کلاس بیاوریم و برای بچه ها صدا های مختلف پخش کنیم و از بچه ها بپرسیم که با چه عضوی از بدن صدا ها را می شنویم و آنها پاسخ دهند گوش ها. در ادامه ماکت گوش را به آن ها نشان دهیم ( لاله گوش پرده گوش ) و به آنها تذکر دهیم که باید از گوش ها به خصوص پرده گوش خود محافظت کنیم و هیچ وسیله ای را داخل گوش هایمان نکنیم . نزدیک گوش کسی با صدای صحبت نکنیم.افرادی که نمی شنوند را ناشنوا می گویند. و افرادی که گوش های سنگینی به اصطلاح دارند می توانند از سمعک استفاده کنند. خفاش حس شنوایی بالای دارد. نوازنده حس شنوایی قوی دارد.
حس بویایی:
برای یادگیری این حس از حواس پنجگانه نیز می توان از یک آزمایش استفاده کرد بدین صورت که در چند ظرف مقداری دارچین نارنگی قهوه آویشن خیار پیاز سیر بریزیم و با چشم بند چشمان بچه ها را ببندیم و از آن ها بخواهیم با بو کردن تشخیص دهند چه ماده ای داخل ظرف می باشد اطلاعات حس بویایی توسط بینی انجام می گیرد و برای محافظت از بینی هیچ چیزی داخل بینی نمی کنیم . بعد از آموزش این حس از بچه ها بخواهیم آن روزبعد از رفتن به خانه با بو کردن تشخیص دهند غذای ناهارشان چه چیزی می باشد. برای آنها توضیح دهیم که سگ و مارحس بویایی قوی دارند.
حس چشایی:
در آموزش این حس می توان در داخل چند لیوان یکبار مصرف آب گلاب آب نمک آب و شکر عرق نعنا را بریزیم و بچه ها با چشیدن بفهمند چه مزه ای می دهد. برای آنها توضیح دهیم که حس چشایی توسط زبان انجام می شود . مزه ها شامل 1)تلخی : مثل قهوه عرق نعنا دارو 2) شیرینی مثل خرما شکلات قند شکر 3)ترشی : لواشک 4 )شوری : نمک خیار شور 5 ) بیمزه : آب 6 ) تندی : فلفل. به بچه ها توضیح دهیم نوک زبان تندی کناره های زبان ترشی و شوری آخر زبان تلخی را تشخیص می دهد. شغل آشپزی حس چشایی قوی دارد.
حس لامسه:
برای آموزش حس لامسه از حواس پنجگانه از یک بازی استفاده می کنیم. بدین صورت که داخل یک جعبه پنبه دستمال کاغذی چنگال پلاستیکی سنگ پا اسکاچ سیم ظرف شویی یخ می گذاریم. سپس قسمتی ازجعبه سوراخ می کنیم و جعبه بر عکس میکنیم و بچه ها از قسمت باز جعبه دست خود را وارد می کنند و با لمس کردن باید اجسام مختلف را تشخیص دهند . حس لامسه توسط پوست انجام می شود . ولی پوست دست ها حس لامسه قوی تری دارند. با حس لامسه زبری صافی تیزی گرمی سردی سفتی نرمی را می توان تشخیص داد. برای محافظت از پوست خود نباید پوست خود رابه اجسام خیلی داغ و خیلی تیز و خیلی زبر نزدیک کنیم. برای محافظت از پوست پاها کفش بپوشیم و در سرما برای محافظت از دست ها دستکش بپوشیم .نزدیک آتش یا وسایل گازی نشویم . در آفتاب شدید ضد آفتاب استفاده کنیم.
در آخر بعد از تدریس انواع حس ها برای اینکه بچه ها بداند هر حس مربوط به کدام عضو بدن می باشد می توان از بازی ساده ای استفاده کرد بدین صورت که نام حس ها رابگوییم بچه ها دست های خود را روی آن عضو بدن بگذارند.
به طور مثال بینایی بچه ها دست خود را بر روی چشم ها بگذارند. برای تثبیت یادگیری میتوان بر روی کارت هایی عکس چشم بینی، زبان، گوش و دست ها را بچسبانیم. و بر روی پشت کارت ها آهن ربای کوچکی بچسبانیم. سپس بر روی تخته عکس یک خوراکی ، گیتار ،تلویزیون ، بخاری و گل را بکشیم سپس بچه ها کارت ها را روی تصویر مناسب بچسبانند .
مجموعه دانشگاه کوچک به عنوان بهترین پیش دبستانی در اصفهان با دارا بودن محیطی شاد و علمی، با استفاده از پژوهش های روان شناسی و مشاوره جهت پرورش کودک بر اساس تقویت هوش های نه گانه در خدمت شما عزیزان می باشد و هدف این مجموعه پرورش کودکانی شاد با هویت تحصیلی موفق است.