ترس از پزشک یکی از واکنش‌های طبیعی در کودکان است، واکنشی که شدت آن موجب مشکل در روند درمان و مراقبت‌های بهداشتی می شود. این ترس می‌تواند به شکل گریه، مقاومت، اضطراب، پرسیدن سوالات مکرر یا سکوت درآید. اغلب کودکان وقتی متوجه می‌شوند که باید به پزشک مراجعه کنند چه برای یک چکاپ ساده چه به دلیل بیماری و بی‌حالی، احساس ترس و اضطراب می‌کنند.
اگرچه برخی والدین تصور می‌کنند این ترس با گذشت زمان از بین می‌رود، اما واقعیت این است که برخورد نادرست با آن می‌تواند باعث تثبیت نگرانی کودک و شکل‌گیری خاطرات ناخوشایند از محیط درمانی شود.
مهمترین دلایل ترس کودک
درد
یکی از عواملی که ممکن است باعث ترس کودک از معاینات پزشک شود احساس درد ناشی از معاینه است برخی از کودکان نگران هستند که معاینه پزشک به آنها آسیب برساند، ترس از درد بین کودکان ۶ تا ۱۲ ساله رایج است.
جدایی از والدین
اغلب در بین کودکان زیر ۷ سال رایج است البته باید توجه داشت که گاهی کودکان ۱۲ الی ۱۳ ساله از معاینات پزشکی یا دندانپزشکی ترس و نگرانی دارند.
نحوه رفتار پزشک
یکی از عوامل موثر بر ترس کودک ارتباط با پزشک کودک است، عجله پزشک می‌تواند کودک را بترساند و تصور نادرستی از معاینه ایجاد کند.
تجربه‌های قبلی کودک
اگر قبلا کودک تزریق دردناک داشته یا در شرایطی پرتنش به پزشک مراجعه کرده باشد، ذهنش این تجربه را به‌عنوان الگویی تهدیدآمیز ثبت می‌کند.
تربیت و برداشت‌های نادرست فرهنگی
معمولا در خانواده‌ها برای کنترل رفتار کودک از جملاتی مثل اگر شیطونی کنی می‌برمت دکتر، استفاده می‌شود. این تهدیدها موجب دوری از پزشک در ذهن کودک می شود در حالی که فردی کمک‌کننده است.
محیط ناشناس برای کودک
کودک از اتفاقات محیط آگاه نیست و این مورد، برای ذهن کنجکاو او نگران‌کننده است حتی از ابزار و وسائل پزشکی، روپوش سفید و … احساس خطر می کند.
پیامدهای ترس درمان نشده
ترس از پزشک فقط یک نگرانی گذری نیست بلکه اگر به آن توجه نشود می‌تواند پیامدهای بعدی را ایجاد کند که:
- بسیاری از کودکان که تجربه‌های ناخوشایندی دارند، در بزرگسالی نیز از مراجعه به پزشک دوری می‌کنند حتی زمانی که به درمان جدی نیاز دارند.
- مقاومت کودک در زمان معاینه می‌تواند پزشک را در تشخیص دقیق مشکل با چالش روبه‌رو کند.
- گاهی مقاومت کودک موجب به تعویق انداختن نوبت های بعدی و در نتیجه بیماری کودک دیر تشخیص داده می شود.
راهکارهای مؤثر برای کاهش ترس کودک
- اولین کاری که باید انجام دهیم آرامش خود است، کودک را در آغوش بگیرید و با محبت رفتار کنید.
- ترس او را درک کنید.
- آشنایی تدریجی با مفهوم پزشک
- اگر می‌دانید ترس کودک به خاطر رفتار پزشک است، پزشک او را تغییر دهید.
- انجام بازی‌های نمایشی برای کودک
- استفاده از کتاب و داستان های کودکانه
- مراحل مراجعه را به کودک توضیح دهید تا ذهن او آماده شود و ترس را کاهش دهد.
- پس از اتمام مراجعه، به‌عنوان نتیجه شجاعت کودک به صورت کلامی تشویق یا هدیه برای او بگیرید.
- سعی کنید کودک را در محیط و مطب های مناسب (مطب‌های کودک‌محور با اسباب‌بازی، پوسترهای رنگی و فضای شاد) ببرید.
از جمله کتاب‌هایی که می‌توان برای کودک در مورد شغل پزشکی و بیماری خواند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- شیرها از آمپول نمی‌ترسند
- نمی خوام به دکتر برم
- جورج سرما می خورد
- دل درد هاپو
- وقتی سارا مریض می شود
مجموعه دانشگاه کوچک به عنوان بهترین پیش دبستانی در اصفهان با دارا بودن محیطی شاد و علمی، پژوهش های روان شناسی و مشاوره جهت پرورش کودک بر اساس تقویت هوش، آموزش های بازی محور و مناسب در خدمت شما می باشد و هدف مجموعه پرورش کودکانی شاد با هویت تحصیلی موفق است.
