روش تدریس و یادگیری در دوره پیش‌دبستانی (۳ تا ۶ سال) کاملاً بر محور بازی و فعالیت‌های عملی است. این دوره بر آموزش مستقیم و رسمی تأکید ندارد، بلکه بر رشد جامع کودک شامل ابعاد شناختی، اجتماعی، عاطفی و جسمانی از طریق تجربیات لذت‌بخش تمرکز دارد.
اصول کلیدی روش تدریس در پیش‌دبستانی
بهترین روش تدریس در پیش‌دبستانی مبتنی بر چهار اصل اساسی است:
۱. یادگیری مبتنی بر بازی (Play-Based Learning) 🧸
بازی نه تنها تفریح است، بلکه مهم‌ترین ابزار یادگیری کودک است. مربیان مفاهیم درسی را در قالب بازی‌های ساختاریافته و آزاد ارائه می‌دهند.
* بازی آزاد (Free Play): کودک انتخاب می‌کند که چه کار کند (مثل ساخت قلعه با بلوک‌ها). این بازی‌ها خلاقیت، حل مسئله و مهارت‌های اجتماعی را تقویت می‌کنند.
* بازی هدایت‌شده (Guided Play): مربی هدف آموزشی خاصی دارد اما آن را به شکلی بازیگوشانه ارائه می‌دهد (مثلاً: شمارش سیب‌ها هنگام بازی فروشگاه).
۲. یادگیری فعال و اکتشافی (Active & Exploratory Learning) 🔍
کودکان باید از طریق حواس خود و دست‌ورزی بیاموزند. محیط باید غنی از مواد و ابزارهایی باشد که کودک بتواند آن‌ها را لمس، دستکاری و تجربه کند.
* دست‌ورزی: استفاده از خمیر بازی، شن، آب، رنگ و بلوک‌ها برای درک مفاهیم انتزاعی (مثل مفهوم حجم و بافت).
* پروژه‌های عملی: درگیر شدن در پروژه‌های کوچک مانند باغبانی یا آزمایش‌های ساده برای تقویت کنجکاوی علمی.
۳. یادگیری فردی و شخصی‌سازی‌شده (Individualized Learning) 👧🏽👦🏼
کودکان با سرعت‌های متفاوت رشد می‌کنند و علایق متفاوتی دارند. روش تدریس باید انعطاف‌پذیر باشد.
* ایستگاه‌های یادگیری: چیدن فضاهایی با فعالیت‌های مختلف (مثل ایستگاه نقاشی، ایستگاه لگو، ایستگاه کتاب) که کودک می‌تواند آزادانه بین آن‌ها جابه‌جا شود و فعالیت متناسب با علاقه خود را انتخاب کند.
* گروه‌های کوچک: ارائه آموزش‌های تخصصی‌تر در گروه‌های کوچک‌تر برای کودکانی که به کمک بیشتری نیاز دارند یا آماده یادگیری مفاهیم پیشرفته‌تر هستند.
۴. تأکید بر رشد اجتماعی و عاطفی (Socio-Emotional Focus) ❤️
اولویت پیش‌دبستانی، آموزش نحوه تعامل، همدلی و مدیریت احساسات است.
* حل تعارض: آموزش مستقیم مهارت‌های کلامی برای حل اختلافات (به جای کتک زدن یا فریاد زدن).
* بحث‌های گروهی (Circle Time): زمانی برای به اشتراک گذاشتن احساسات، یادگیری نوبت گرفتن و گوش دادن فعال.
ساختار یک روز پیش‌دبستانی موفق
یک روز معمولی در محیط پیش‌دبستانی به طور متعادل ترکیبی از فعالیت‌های پرانرژی و آرام، گروهی و فردی است:
- بخش از روز محتوای فعالیت
هدف اصلی
- 1. ورود و بازی آزاد بازی در ایستگاه‌های مختلف (لگو، پازل، نقاشی)
افزایش استقلال، خلاقیت و مهارت‌های حرکتی ظریف
- 2. نشست دایره‌ای سلام و احوال‌پرسی، خواندن آهنگ، قصه‌گویی، بحث در مورد موضوع روز
تقویت مهارت‌های زبانی، توجه شنیداری و احساس تعلق به گروه
- 3. فعالیت اصلی گروهی پروژه مرتبط با موضوع هفته (کاردستی در مورد حیوانات یا بازی با اعداد)
آموزش مفاهیم شناختی و آکادمیک از طریق دست‌ورزی.
- 4. فعالیت‌های خارج از کلاس بازی در حیاط، دویدن، پریدن، استفاده از تجهیزات بازی
رشد حرکتی درشت و تخلیه انرژی
- 5. استراحت و میان وعده زمان استراحت و غذا خوردن
آموزش بهداشت، آداب غذا خوردن و مهارت‌های خودیاری
- 6. پایان روز مرور آنچه آموخته شد یا خوانایی یک داستان آرامش‌بخش
تثبیت یادگیری و آماده‌سازی کودک برای رفتن به خانه
ویژگی اسباب بازیهابرای یادگیری بیشتر
- تناسب با سن، علاقه، تمایلات و توانایهای ذهنی و رشدی کودک
- وسیله ای برای رشد کودک
- موجب حرکت، تفکر و تلاش کودک شود.
- کمک به هماهنگی بین حرکات چشم و دست
- .ایجاد فرصت مناسب برای کودکان تا با تلاش ذهنی و چالش و درگیری ها به پاسخ و جواب مساله یا پرسش دست یابند.
در نهایت، موفقیت روش تدریس در پیش‌دبستانی با این سنجیده می‌شود که کودک چقدر مشتاق و با اعتماد به نفس به کشف محیط اطراف و یادگیری ادامه می‌دهد.
مجموعه دانشگاه کوچک به عنوان بهترین پیش دبستانی در اصفهان با دارا بودن محیطی شاد و علمی، با استفاده از پژوهش های روان شناسی و مشاوره جهت پرورش کودک بر اساس تقویت هوش های نه گانه در خدمت شما عزیزان می باشد و هدف این مجموعه پرورش کودکانی شاد با هویت تحصیلی موفق است.
